Câu hỏi gửi về chuyên mục Tư vấn pháp lý:
Mẹ tôi lập di chúc để lại căn nhà cho tôi. Khi lập, mẹ viết tay, ký tên và có chị tôi làm chứng. Di chúc không công chứng, không có người ngoài làm chứng. Như vậy có hợp pháp không? Nếu sau này chị tôi không đồng ý thì tôi có được nhận nhà không?
📜 TƯ VẤN PHÁP LÝ TỪ LUẬT SƯ:
Di chúc viết tay có hiệu lực nếu đáp ứng đủ điều kiện. Tuy nhiên, người làm chứng không được thuộc hàng thừa kế hoặc có quyền lợi liên quan.
1. Di chúc viết tay không công chứng vẫn có thể hợp pháp
Theo Điều 627 và 628 Bộ luật Dân sự 2015, người từ đủ 18 tuổi, minh mẫn, sáng suốt, không bị lừa dối hay cưỡng ép, thì có quyền lập di chúc bằng văn bản viết tay, không bắt buộc công chứng.
Tuy nhiên, để di chúc có hiệu lực, cần đáp ứng các điều kiện theo Điều 630, bao gồm:
- Người lập di chúc có năng lực hành vi dân sự đầy đủ
- Di chúc thể hiện ý chí tự nguyện, không bị lừa ép
- Nội dung, hình thức không vi phạm điều cấm của pháp luật
- Trường hợp viết tay có người làm chứng → người làm chứng phải hợp lệ
2. Người làm chứng không được là người thừa kế
Theo khoản 3 Điều 632 Bộ luật Dân sự 2015, người làm chứng cho di chúc không được là người:
- Có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến nội dung di chúc
- Là người thừa kế theo pháp luật hoặc theo di chúc
📌 Trường hợp nêu trên:
- Mẹ bạn để lại nhà cho bạn
- Chị bạn là người làm chứng
→ Nhưng chị bạn cũng là người thừa kế hợp pháp theo hàng thừa kế thứ nhất (con ruột), nên không đủ điều kiện làm chứng hợp pháp
==> Di chúc có thể bị coi là không hợp lệ về mặt hình thức.
3. Hướng xử lý và bảo vệ quyền lợi
Nếu sau này xảy ra tranh chấp:
- Tòa án sẽ xem xét hiệu lực của di chúc, đặc biệt là yếu tố người làm chứng không hợp lệ
- Nếu di chúc bị tuyên vô hiệu → di sản sẽ chia theo pháp luật (tức chia đều cho các đồng thừa kế: cha mẹ, vợ/chồng, các con…)
📌 Giải pháp an toàn hơn:
- Lập lại di chúc có công chứng, hoặc
- Nhờ người ngoài (không phải người thừa kế) làm chứng: hàng xóm, bạn bè, luật sư, văn phòng công chứng…
✅ KẾT LUẬN TỪ MUANHAHCM101
Di chúc viết tay có giá trị pháp lý nếu đúng quy định, nhưng nếu người làm chứng là người thừa kế, di chúc có nguy cơ bị vô hiệu khi tranh chấp phát sinh.
Để tránh rủi ro:
- Nên lập lại di chúc tại văn phòng công chứng
- Hoặc đảm bảo người làm chứng không có quyền hưởng di sản
📩 Bạn đang phân vân về tính pháp lý khi nhận tài sản thừa kế?
Hãy để lại câu hỏi – đội ngũ Muanhahcm101.com sẽ kết nối với chuyên viên pháp lý để hỗ trợ bạn kiểm tra hồ sơ, bảo vệ quyền lợi và phòng ngừa tranh chấp ngay từ đầu.
